تلنگرهای تشویقی: رفتار مردم در بازارهای مالی چه منطقی دارد؟

در این روزهای پایانی سال 1400، قصد داریم نگاهی به روند بازارهای مالی داشته باشیم تا بتوانیم با نگاهی مبتنی بر علم مالی رفتاری فهم بهتری از بازارها داشته باشیم. به عنوان اولین گام، وضعیت بازارهای ایران را از ابتدای سال 1400 بررسی می‌کنیم؛ در فروردین‌ماه، شاخص کل بورس و شاخص کل هم‌وزن به کمترین…

عقلانیت محدود (Bounded Rationality): چرا افراد به نگهداری دارایی زیان‌ده اصرار دارند؟

چرا معمولاً سهام سودده در پورتفولیوی خود را می‌فروشیم و سهام زیان‌ده را نگه می‌داریم؟ چرا سهامداران با وجود سقوط حدود 50‌درصدی نمادها همچنان در بازار سهام فعالیت دارند؟ آدم‌ها همواره سعی دارند بهینه‌ترین تصمیم را اتخاذ کنند. تصمیم‌های ما نتیجه بررسی دقیق میان هزینه‌ها و فایده‌ها است که از ترجیحات ما تاثیر پذیرفته‌اند و…

رمزگشایی از یک عادت سرمایه‌گذاری: چرا اغلب تنوع‏‏‌بخشی نمی‏‏‌کنیم؟

سرمایه‌گذاری، به‌‌‌عنوان هنر تعادل‌‌‌بخشی میان ریسک و بازدهی، اغلب با مقاومت در برابر تنوع‌‌‌بخشی (diversification) مواجه می‌شود. به‌منظور فهم این مقاومت، به یافته‌‌‌های علوم رفتاری می‌‌‌پردازیم که تحقیقات گسترده در این حوزه از دانش، روشن‌‌‌کننده‌‌ تاثیرات عوامل روان‌شناختی پیچیده بر تصمیم‌گیری در امور مالی است. اما درک این چالش‌‌‌های رفتاری تنها یک بخش از معادله…

نگاهی رفتاری به واقعه ۱۷ اردیبهشت 1402 در بازار سرمایه‌

نگاهی رفتاری به واقعه ۱۷ اردیبهشت 1402 در بازار سرمایه‌

طی هفته‌‌‌‌‌‌های اخیر، پیرو انتشار نامه‌‌‌ هیات‌وزیران مبنی بر تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌‌‌ها و صنایع و عدم‌شفاف‌‌‌سازی به‌‌‌موقع آن برای بازیگران اقتصادی، از جمله فعالان بازار سرمایه، اظهارنظرهای متعددی از سوی این بازیگران مطرح شد. نقطه‌‌ اشتراک تمام این واکنش‌‌‌ها، نقض یکی از اصول بنیادین بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه، یعنی انتشار به‌‌‌موقع و…

میراث دنیل کانمن: انقلاب اقتصاد رفتاری

میراث فکری دنیل کانمن را به‌‌‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران علم اقتصاد رفتاری و تنها روان‌شناسی که توانست برنده‌‌ جایزه‌‌ نوبل اقتصاد شود، می‌‌‌توان در چند حوزه دنبال کرد. اگرچه باید به این نکته توجه کرد که تلاش‌‌‌های فکری او به‌‌‌عنوان یک دانشمند برجسته و متفکر بزرگ که شاید بتوان نام او را در میان بزرگان…

کنترل آلودگی‌های زیست‌محیطی با اقتصاد رفتاری

اگرچه ممکن است، برای آنکه نشان دهیم، شرایط زیست‌‌‌محیطی ایران در وضعیت خطرناک و سختی قرار دارد، نیازی به ارائه‌‌ آمار و داده نداشته باشیم، با این حال، توجه به برخی اعداد و ارقام خالی از لطف نیست. مطابق با داده‌‌‌های شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران، این شهر در سال ۱۴۰۰، دو روز هوای…

چگونه می توان نرخ ترک تحصیل میان دانش آموزان را کاهش داد؟

ریچارد تالر۱ استاد اقتصاد رفتاری۲ در دانشگاه شیکاگو در آخرین کتاب خود با عنوان «بدرفتاری۳» اشاره می کند که آموزش حوزه ای است که در آن کاربست علوم رفتاری بسیار کم اتفاق افتاده و نمونه بسیار خوبی برای اجرای آزمایش های میدانی۴ ازسوی اقتصاددانان و دیگر دانشمندان علوم اجتماعی برای اعمال برخی از مداخله های…

کاندیداهای شکست خورده نوبل

به سنت سالانه خود که به ۱۱۶ سال پیش برمی گردد، آکادمی سلطنتی سوئد در تاریخ ۱۷ مهر سال جاری تصمیم گرفت که جایزه نوبل اقتصاد امسال را به ریچارد تیلر استاد دانشکده کسب وکار دانشگاه شیکاگو به دلیل توسعه مرزهای اقتصاد رفتاری اعطا کند. این آکادمی در بیانیه خود به صراحت دلیل اعطای جایزه…

اصول سه‌گانه تصمیم‌سازی

سیاست گذاری مبتنی بر شواهد هیچ گاه به جز در دوران حاضر امکان بروز و اثرگذاری زیادی نداشته است. دسترسی گسترده به آمار و اطلاعات، به وجود آمدن روش های جدید تحقیق و پژوهش (همچون آزمایش های میدانی یا سنجه های کنترل شده تصادفی) و افزایش توجه عمومی به اثر بخشی سیاست گذاری های انجام…

شکاف میان آگاهی و عمل

پژوهش های بسیاری در حوزه اقتصاد رفتاری و روانشناسی اجتماعی نشان داده اند که مقوله رفتار مصرف کننده مساله ای پیچیده بوده و عوامل متعددی بر آن تاثیرگذار است. در بیشتر مواردی که افراد جامعه برای موضوعی اقدام به تصمیم گیری می کنند، تصورشان آن است که تصمیماتی که اتخاذ می کنند هوشمندانه، منطقی و…